Deprem, önceden tahmin edilemeyen doğal afetlerden biridir ve ani gerçekleşir. Türkiye gibi deprem kuşakları üzerinde yaşayanlar için “Deprem sırasında ne yapılmalı?” sorusu hayati önem taşır. Doğru davranış, can kaybını ve yaralanmaları azaltır. İşte deprem anında uygulanması gereken temel kurallar:
1. Panik Yapmayın
Deprem anında panik yapmak, yanlış kararlar almanıza ve yaralanmanıza yol açabilir. Derin nefes alın ve sakin kalmaya çalışın. Bilinçli davranmak, hayat kurtarır.
2. “Çök – Kapan – Tutun” Yöntemi
Uzmanlar, deprem sırasında en güvenli hareket olarak Çök – Kapan – Tutun yöntemini öneriyor:
- Çök: Dizlerinizi kırın ve yere çömelin.
- Kapan: Başınızı ve boynunuzu korumak için masanın veya sağlam mobilyanın altına girin.
- Tutun: Sabit bir noktaya tutun ve sarsıntı bitene kadar bekleyin.
3. Güvenli Alanları Tercih Edin
Deprem sırasında açık alanlarda veya ev içinde güvenli yerlere yönelin:
- Açık alanlarda binalardan, elektrik direklerinden ve ağaçlardan uzak durun.
- Ev içinde pencere, cam ve ağır eşyaların yakınından uzak durun.
- Merdiven veya asansör kullanmayın; artçı sarsıntılar sırasında düşme riski vardır.
4. Evdeyken Alınacak Önlemler
Evdeyseniz:
- Sağlam bir masa veya konsol altına girin.
- Televizyon, kitaplık, dolap gibi devrilebilecek eşyalardan uzak durun.
- Kapı eşiklerine yaslanmak eski bir öneri olarak bilinse de modern uzmanlar, taşıyıcı sistemin zayıf olduğu kapılara yaslanmaktan kaçınılmasını önerir.
5. Araçta veya Dışarıda Olmak
- Araç kullanıyorsanız yavaşlayın ve mümkünse güvenli bir yere park edin. Köprü, tünel ve elektrik direklerinden uzak durun.
- Sokaktaysanız binalardan, elektrik tellerinden ve tabelalardan uzak durun. Açık alan en güvenli yerlerden biridir.
6. Deprem Sonrası Dikkat Edilecek Noktalar
Deprem geçtikten sonra risk tamamen bitmez. Artçı sarsıntılar devam edebilir:
- Önce kendi güvenliğinizi sağlayın, ardından başkalarına yardım edin.
- Gaz kaçağı, elektrik arızası ve yangın ihtimaline karşı dikkatli olun.
- Yetkililerin yönlendirmelerine uyun; gereksiz panik yaratacak bilgileri paylaşmayın.
- Telefon hatlarını meşgul etmeyin; internet tabanlı uygulamalar veya SMS ile iletişim kurun.
7. Sonuç
Deprem, önceden tahmin edilemeyen bir doğa olayıdır, ancak doğru davranışlar hayat kurtarır. Panik yerine bilinçli hareket etmek, güvenli alanlara yönelmek ve önceden belirlenmiş deprem planına uymak, can güvenliğini sağlar.
